Highlights Cinéma Arabe 2016

De achtste editie van Festival Cinéma Arabe 2016 vindt plaats van 19 t/m 24 april in Amsterdam, in Rialto, De Balie en Studio/k. Daarna, tussen 28 april en 7 mei vertonen LantarenVenster in Rotterdam, Slieker Film in Leeuwarden, de Verkadefabriek in Den Bosch en Filmhuis Den Haag een prachtige selectie uit het programma. Hieronder lichten we vast de hoogtepunten uit. Nieuwsgierig naar alle films? Kijk hier!

Tussen twee culturen

Wat laat je achter, waaraan hou je vast, en welke nieuwe zaken pik je op wanneer je je in een ander land vestigt? Migratie is actueler dan ooit; een goede reden om de focus te richten op het leven tussen twee culturen. Voor de achttienjarige Lina, die tijdens de burgeroorlog Libanon verlaat, is nostalgie geen optie. Haar toekomst ligt in Frankrijk, en haar nieuwe vaderland zuigt ze in Parisienne (peur de rien) als een spons in zich op. Ze is van een andere generatie en vooral van een andere sociale klasse dan Fatima uit de gelijknamige film van Philippe Faucon. Fatima heeft haar hoop voor de toekomst op haar dochters gevestigd, in wie ze alles investeert wat ze heeft. Die strategie moet ze aanpassen, als blijkt dat haar eigen gebrek aan aansluiting haar jongste dochter van haar vervreemdt. Een ander type generatieconflict ontstaat in Mariam, waarin een middelbare scholiere, tot ongenoegen van haar liberale vader, besluit een hoofddoek te gaan dragen. Ook Des Apaches volgt een hoofdpersonage uit de tweede generatie, dat een onbekend deel van zijn culturele achtergrond verkent. Welke gevolgen het kan hebben als twee generaties elkaars cultuur helemaal niet begrijpen, wordt tot slot duidelijk in Bezness as usual.

Moderne farao’s

De hoop die de opstanden in de Arabische wereld vijf jaar geleden wekten, en de desillusie die erop volgde, bepalen de achtergrond van meerdere films uit het programma van Cinéma Arabe.Na het uitbreken van de protesten tegen hun autoritaire, onderdrukkende en corrupte regimes is in de meeste landen de status quo teruggekeerd. De verlangde herverdeling van bezit en macht bleef uit, en de vrijheden van burgers werden alleen maar verder ingeperkt. Jihan El-Tahri’s drieluik over Egyptes ‘moderne farao’s’ Nasser, Sadat en Mubarak plaatst de recente ontwikkelingen in historisch perspectief. Haar analyse van de opkomst en ondergang van drie exemplarische leiders maakt duidelijk hoe in de machtsgreep van de huidige Egyptische president Sisi de echo van het verleden doorklinkt, en hoe in naam van de revolutie de democratie telkens wordt opgeschort. De filmtrilogie geeft helder inzicht in de patronen die sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog de geschiedenis van Egypte hebben bepaald, en legt de krachten bloot die nog steeds van invloed zijn op de ontwikkelingen in het hele Midden-Oosten.

Tegengeluiden

Toen Mohammed Assaf in 2013 de finale van Arab Idol bereikte, vertegenwoordigde hij de nationale hoop van de Palestijnen en de trots van Arabieren overal ter wereld. Zijn succesverhaal, verteld in Hany Abu-Assad’s The idol, illustreert de verbindende kracht van muziek en de bezielende potentie ervan. Voor en tijdens de Arabische Lente waren progressieve muzikanten dan ook belangrijke verspreiders van de geest van verandering. Enkelen van hen zijn te zien en te horen in de documentaire Yallah! Underground, die ook aandacht besteedt aan uiteenlopende vormen van tegenwerking en repressie waarmee onafhankelijke kunstenaars in de Arabische wereld worden geconfronteerd. Het kritische geluid van een groepje punkmuzikanten raakt ook in de speelfilm As I open my eyes een verkeerde snaar bij de Tunesische autoriteiten. De film speelt in de zomer van 2010 en ademt de subversieve stemming die een half jaar later zal uitmonden in een krachtige roep om verandering.

Zwarte humor

Corruptie en criminaliteit, politieke chaos en religieuze scherpslijperij: je kunt het op serieuze toon aan de kaak stellen of je kunt er, luchtig of juist vlijmscherp, de spot mee drijven. Hoe absurder de werkelijkheid, hoe groter de behoefte aan humor – misschien levert dat een verklaring voor de (zwart)komische producties die dit jaar op Cinéma Arabe te zien zijn. Het Israëlisch-Palestijnse conflict levert in Love, theft and other entanglements een volkomen natuurlijke setting voor bizarre verwikkelingen, waarin politiek een onvermijdelijke rol speelt. De Libanese misdaadkomedie Very big shot geeft een hilarisch kijkje op een filmset waar een drugsdealer besluit voor producer te gaan spelen. In een aantal korte films komen de [spatie weghalen] komische situaties voort uit meer alledaagse dilemma’s: de praktische toepassing van religieuze voorschriften leidt tot conflicten in de korte films Ave Maria en The veil of jealousy, terwijl de getergde taxichauffeur uit Stranded simpelweg snakt naar een kort moment van privacy. De vertwijfelde pogingen van de inwoners van een Syrisch dorpje om het normale leven voort te zetten, onderstrepen in Waiting for the fall juist de gefragmenteerde en absurde werkelijkheid van een burgeroorlog.

Cinéma Arabe

Sphinx Art Productions
Van Hogendorpstraat 199-HS
1051 CA Amsterdam

Telefoon: +31 (0) 20 486 8008
E-mail: info@cinemaarabe.nl