Sabah
Ruba Nadda | Canada, 2005 | 86′ | Engels en Arabisch gesproken, Engels ondertiteld
Voor wie: VMBO 3 en 4, Havo 3, 4 en 5, VWO 3, 4, 5 en 6
Vakken: CKV, Maatschappijleer, Geschiedenis, Engels
Sabah is een aantrekkelijke Canadese moslima van Syrische afkomst. Haar levenslust en onafhankelijkheid staan op een laag pitje, omdat zij al twintig jaar haar leven wijdt aan haar liefhebbende maar veeleisende familie; in het bijzonder aan de verzorging van haar aimabele moeder. Wanneer Sabah een oude foto terugvindt van zichzelf met haar inmiddels overleden vader aan het strand, ontvlamt er een stukje rebellie in haar. Vroeger was alles anders, maar sinds de dood van vader trok de familie van Sabah naar een meer conservatieve Arabische levensstijl. Naast haar familieverplichtingen raakt Sabah gefrustreerd door de noodzaak zichzelf voortdurend te moeten verantwoorden tegenover haar oudere broer Majid, die niet alleen het familiegeld beheert, maar ook keuzes maakt voor het gezin. Voor haar veertigste verjaardag trakteert ze zichzelf op een bijzonder uitje: ze geeft toe aan een gekke ingeving, koopt stiekem een badpak en gaat naar het zwembad. Daar ontmoet ze Steven, die haar leven op zijn kop zet. Na een volgend ’toevallig’ treffen in het water gaat Sabah akkoord met een lunchafspraak. Hun wederzijdse aantrekkingskracht groeit. Verrast en tegelijk bezorgd wordt Sabah verliefd. Maar haar nieuw dubbelleven drukt zwaar, zowel op haar relatie als op haar familieleven. Sabah zal uiteindelijk de confrontatie met haar familie aan moeten gaan.
Wij hebben voor deze film gekozen vanwege de taboedoorbrekende thema’s en de actuele discussies in Nederland rondom het dragen van een hoofddoek, uithuwelijken en de autoriteit van de familie. Een groot aantal leerlingen met een islamitische achtergrond gaat elke dag naar school met een hoofddoek. Een deel daarvan draagt een hoofddoek vanuit religieuze overtuiging, een ander deel is van huis uit verplicht om het te dragen. Het dragen van een hoofddoek wordt gezien als een deel van hun culturele identiteit. Sabah, de hoofdpersoon in de film, draagt in het begin ook een hoofddoek. Later besluit ze om hem af te doen. De hoofddoek staat hier symbool voor haar bevrijding. Het is niet onze bedoeling om ons te bemoeien met de persoonlijke keuze van de leerlingen, maar wel de confrontatie aan te gaan en een gesprek uit te lokken in de klas.
Sabah laat de complexe dilemma’s zien waar moslims in de westerse samenleving mee kampen. Veel van deze dilemma’s zijn ook herkenbaar voor mensen uit andere culturen en religies. Zo is trouwen met iemand van buiten de eigen religie of cultuur niet alleen voor moslims vaak een taboe, maar ook voor bijvoorbeeld streng gelovige christenen en joden. Integratie met behoud van de eigen culturele waarden is vaak een moeilijke en gevoelige kwestie. Sabah werpt dergelijke vragen op en toont een onderbelicht aspect van de ‘multiculturele samenleving’.